WARDA Al-JAZAIRIYA (و ردة الجزائرية ):"LA ROSA DE ARGELIA"

"Αυτό που δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό"
"Beni öldürmeyen Beni güçlendiriyor"
"Lo que no me mata Me hace más fuerte
"
Tot allò que no em mata Em fa més fort
...
Dimarts13 d'Octubre del 2009
Martes 13 de Octubre del 2009
Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2009
Salı 13 Ekim 2009
Terça-feira 13 Outubro de 2009
.
___IMATGE DEL DIA___
"بدو " (Il.lustració: Enric)
***
WARDA Al-JAZAIRIYA (وردة الجزائرية ):
__"LA ROSA DE ARGELIA"__

Abro hoy una serie de posts dedicados a grandes figuras de la canción árabe “de altura”. Entiéndase por este término la gran música árabe clásica y sus ramificaciones., las grandes divas y los enormes interpretes masculinos, de los grandes compositores que han hecho importantes aportaciones en
este mundo un tanto desconocido y embarullado para el neófito y que, muy lejos de lo que pudiera parecer, contiene una gran variedad de matices y colores bien interesantes de ir descubriendo.

***
*París, campo para todas las batallas en mi década de los 80's*

Siempre queda París... y el recuerdo de las calles-zoco de Barbés, rue Mercadet, la rue d'Oran... territorio beurre...
Aroma de mierda* y algún que otro hashash oteando desde el interior de un café, como una mujer de la kasba tangerina tras las celosías de abedul. Mujer tapada, mujer cubierta, mujer sombra...
Del interior escapa hacia la rue de la Charbonnière la atronadora música, tremendas percusiones, zurnas, darbukas y bendhires. Mágicos ritmos gnawa producidos por hipnóticos karakebs* del sur.
Una mezcolanza de acentos y lenguas tras el mostrador donde un hombre negro, fuerte como los luchadores de Kırkpınar*, maneja los casetes con la maestría de quien conoce cientos o miles de referencias, nombres de artistas de todos lo géneros y precios que a menudo no aparecerán ante los ojos del comprador hasta haber preguntado implicándose en el toma y daca que a partir de entonces se iniciará.

Suena la música y apenas es posible llegar a entenderse. Pero de repente una ligera melodía provoca un silencio inusual. Son las primeras notas de اسمعوني (Escúchame), uno de los grandes temas de Warda. Suena la canción y las montañas de casetes quedan inertes como pequeños dolmen sobre el mostrador de cristal. Desgarradora, la voz de Warda va ganando, va robando, uno por uno, los corazones de todos los presentes. “اسمعوني و اسمعوني و افهموني ” (Escúchame y escúchame y entiéndeme...), عشقنا ياما عشقنا / وشربنا سنين م الهوى شربنا... سوا (Amamos mucho, amamos y bebimos durante años del amor, bebimos juntos...)...
Jodeeeeeeeer !!! es la pasión, la rotunda, bestial, profunda y emocionante pasión árabe !!!
...ودبنا ياما دبنا / واتعذبت قلوبنا (Y mucho nos fundimos , nos derretimos y nuestros corazones fueron torturados...).
¿Quién podía salir de aquella tienda sin una edición de ese Cd editado por “Les Artistes Arabes Asociés” y el “Club du Disque Arabe”? Pas moi! (Yo no, me dije).


“Ismauni” es uno de los tres temas que componen este excelente disco en directo donde Warda se entrega a su publico sin cortapisas ni medias tintas. Concierto en el gran Olympia parisién con una corta introducción y presentación del armenio sin par Charles Aznavour, amigo de la artista. Ismauni tiene una duración corta si tenemos en cuenta que las canciones clásicas árabes pueden llegar a durar más de una hora (por ejemplo, el tema “Awkati bitahlaw”-otro de los grandes cantados por Warda- suele durar más de cincuenta minutos en una interpretación en directo). Cd del 1990 (y que no sé si se ha descatalogado...) que hay que intentar a toda costa tener en la discoteca de un buen aficionado a la música árabe por antonomasia, a la gran música árabe. Porque Warda no es ya una cantante argelina, no es una cantante del magreb “refundado” en el corazón de Europa por inmigrantes marroquíes, argelinos y de Túnez... en absoluto. Warda forma parte de esa “estirpe” de grandes cantantes árabes, de la gran cultura, de la gran civilización árabe que conforma “todo” el mundo arabo parlante y/o arabófilo.
Son pocos los escogidos para ser representación de tanto y tan grande objetivo. Warda, después de Umm Kalzum, siempre desde mi punto de vista y opinión de amante de las culturas árabes y de sus músicas, es la mayor cantante que ha pisado esta tierra.
Después, naturalmente, le siguen a la zaga grandísimas interpretes como mi admirada Fairuz o la espectaculas Sabah (de la cual hablaremos pronto aquí).
No voy a aburriros con todo lo que sucedió en esa tienda de la rue Charbonnière ni la larga conversación y casi debate acerca de “qué es lo mejor del nuevo raï argelino” con aquel negro inmenso ( por cierto oriundo de Sudán). Solamente os diré que sí, salí de allí con este disco magnífico y otras cosillas de Warda entre las cuales la pieza que hoy ofrecemos “de muestra”,este maravilloso بتونس بيك (Feliz junto a ti) mezclado con un montón de casetes dentro de una bolsa de plástico reutilizada que olía a harissa* y merguez*.

Espero que sea de vuestro agrado y os pique la curiosidad para profundizar un poco en el mundo de la música árabe clásica y sus preciosas sorpresas.
“Escucha lo que estoy diciendo, escuchame. Olvidemos lo que solía haber entre nosotros... vamos a olvidar la traición del tiempo”...

“ اسمعوني
باقول لكو ايه .. اسمعوني
ما تيجوا بينا ننسى اللي كان
ننسى سوا غدر الزمان”

.
***
Pequeño Glosario
* Mierda: Hashish (en argot).
*Hashash: fumador de hashish.
*Kırkpınar: Lucha tradicional turca donde los atletas compiten embadurnados en aceite y son tipos verdaderamente fuertes.
*zurna: instrumento de viento de la familia de los oboes y similar a las dulzainas.
*Karabebs: Instrumento de percusión marroquí formado por dos piezas que se hacen chocar con una sola mano (un par en cada mano) produciendo un sonido. por poner ejemplos, como las castañuelas o las cucharas irlandesas.
*Harissa: salsa de guindilla muy picante. Muy usada, por ejemplo, en el cus-cus.
*Merguez: Salchichas de carne de vacuno muy especiadas. mmmmh!!!!
>><<
__Biografía__
Warda Al Jazairia ( وردة الجزائرية), emblema de la cantante argelina, nació en Puteaux (Francia) en 1940. Su padre, originario de Souk-Ahras, fue uno de los primeros inmigrantes argelinos que llegaron a Francia. Regentaba un pequeño hotel para inmigrantes y más tarde adquiriría un cabaret de música árabe en el Barrio Latino de París. Este cabaret, el “Tam-Tam”. La madre de Warda era libanesa y venía de una acomodada familia musulmana de Beirut. Ella fue quien, poco a poco, transmitió el amor a la música árabe a su hija enseñándole las más importantes canciones libanesas (ciertamente una de las tradiciones musicales más importantes del mundo árabe).
Warda comenzó a cantar en 1951, cuando solo tenía 11 años de edad y lo haría, claro está, en el cabaret Tam-Tam. Allí, muy rápidamente se impuso a sí misma el deber de interpretar canciones patrióticas argelinas pero también canta grandes obras “clásicas” de compositores importantes como Muhammad Addel Wahab (محمد عبد الوهاب) o Farid El Atrash (فريد الأطرش ). También ese año comienza su carrera como presentadora y cantante de la emisión infantil que Ahmed Achelaf producía para RTF.

En 1958, debido a sus canciones y a su implicación cada vez más comprometida en los movimientos revolucionarios concernientes a la guerra de la independencia en Argelia , Warda Al Jazairia abandona Francia y se exilia en Beirut donde será rapidamente apadrinada por Muhammad Abdelwahab. Más tarde, en 1962, llega a la Argelia que acababa de conseguir su soberanía nacional. Allí comienza a “sonar” mucho su nombre y sus actuaciones en los night clubs de la capital adquieren una sensible importancia.
De esta manera el presidente egipcio Gamal Abdel Nasser pide su participación como representante argelina con una canción para la unión en el mundo árabe compuesta por el gran Muhammad Abdel Wahab y titulada Al Watan Al Akbar ("La patria más grande"). Esta experiencia le permitiría actuar junto a grandes figuras de la canción árabe como Abdel Halim Hafez, Sabah, Fayza Ahmed, Najat al Sagheera o Shadia.Ese mismo año Warda se casa y abandona su carrera de cantante a petición de su marido.

En 1972, el presidente argelino Houari Boumediene solicita su presencia para cantar en aniversario de la independencia de Argelia. Warda se divorció de su marido Angry y se fue a Egipto para iniciar una carrera musical. En Egipto, Warda Al Jazairia conoció al famoso compositor Baligh Hamdi con quien se casó. Desde este momento trabajarán juntos en muchas de sus canciones y se adentrará en la interpretación de otros grandes y renombrados compositores egipcios como Abdel Wahab o Sayyed Mekkawy.

Unos años más tarde, las canciones de amor “absoluto” y dramático transmiten al mundo árabe un amplio catálogo de melodías que rozan la maravilla de lo que el viene en llamarse música clásica árabe y de la cual fuera reina indiscutible la egipcia Umm Kalzum ( أم كلثوم ). Asi, la venta de sus discos alcanzó la escalofriante cifra de 20 millones en todo el mundo y su discografía, cerca de 300 canciones de éxito con títulos como "Lola El Malama", " Harramt Ahibbak "," Wahashtouni " o "Batwanes Bik", la magnífica canción que hoy nos ocupa.

También como actriz, Warda, la “Rosa de Argelia”, ha actuado en numerosas películas egipcias.
Las últimas noticias que nos llegaban de Warda, que a sus sesenta y nueve años sigue siendo una mujer muy hermosa, nos hablaban de una salud precaria y preocupante pero, para sorpresa de muchos actuó en agosto del 2008 en el Festival de Internacional de Baalbeck, en Líbano.

También nos enteramos que este mismo año, en el marco del Festival “Ritmos del Mundo Mawâzine” en Rabat, y por Instrucciones del Rey Mohammed VI, se le entregó a nuestra diva de la canción árabe, Warda Al Jazairia, el Wisam Alauí de la orden de comendador.
La última noticia nos llega desde Cartago (Túnez), donde el pasado martes 28 de Julio tuvo lugar un concierto de Warda acompañada por músicos locales de gran profesionalidad. Este concierto se realizó en el famoso anfiteatro romano y la cantante ofreció una hora y media de la mejor música clásica árabe ante un público numeroso y entregado que lanzó flores a los pies de La Rosa de Argelia...
Así pues, parece que todavía podremos seguir gozándo de la voz sin par de Warda “la argelina”.
¡Que por muchos años sea!

Y gozad ahora de la magnífica interpretación de بتونس بيك de esta Warda tan radiante en la televisión cairota.

بتونس بيك

بتونس بيك وأنت معايا
بتونس بيك وبلاقي قربك دنيايا
لما تقرب انا بتونس بيك
ولما بتبعد انا بتونس بيك
وخيالك بيكون ويايا ويايا
وان جاه صوتك صوتك بيونسني
وهواك في البعد بيحرسني
والشوق يناديلك جوايا
وانا وانا وانا وانا وانا وانا
انا بتونس بيك وانت معايا
بتمر ساعات بعد لقانا
والروح لوجودك عطشانة
توحشني عينيك
وبلاقي الدنيا بقت فاضية
مع انو الناس رايحة وجاية
وانا بحلم بيك
على طول في خيالي بناديلك
وبقول يا تجيني يا حاجيلك
من غير مواعيد
ويا دوبك وف نفس الثانية
بلاقيك قدامي يا عينية
والأيد بألأيد
لماتقرب انا بتونس بيك
ولما بتبعد انا بتونس بيك
والشوق يناديلك جوايا
وانا وانا وانا وانا وانا
بتونس بيك وانت معايا
وساعات بتمنى اني اشوفك
او حتى اشوف منك طيفك
مع حلم جميل
وما بين لحظة وبين الثانية
اسمع صوتك مالي الدنيا
وف عز الليل
انت اللي بتسعد اوقاتي
وتأثر على كل حياتي اجمل تأثير
ارجوك ما تسبني وحدية
وان غبت ولو حتى شوية كلمني كتير
لما تقرب انا بتونس بيك
ولما بتبعد انا بتونس بيك
والشوق يناديلك جوايا
وانا وانا وانا وانا
بتونس بيك وانت معايا

Feliz junto a ti

Soy feliz en tu compañía
Gozo de tu compañía cuando estás conmigo
y encuentro mi mundo cuando estás junto a mi.

Cuando estás cerca
Soy feliz en tu compañía
Cuando estás lejos
Siento tu presencia
tu imagen está conmigo
y pensar en tu voz me reconforta
Tu amor me protege desde la lejanía
Y el amor te llama profundamente desde mi interior
Y yo, y yo, y yo, y yo, y yo, y yo
Yo, Yo, Yo, Yo, Yo, Yo, Yo ...
Yo gozo de tu compañía cuando estás conmigo.

Pasan las horas después de nuestro encuentro
Y mi alma está sedienta pidiendo tu presencia
Echo mucho de menos tus ojos
Y creo que el mundo parece vacío
incluso cuando las multitudes van y vienen
Yo estoy soñando contigo

Siempre te estoy llamando
Y me digo a mi mismo
o tú vienes a mi o yo vengo hacia ti
Sin vernos

Oh! si yo pudiera ahora mismo
tenerte cerca de mi...
Y tomarnos de la mano.

! و إلى اللقاء الزميلي
Y hasta la vista camarada !


7 comentarios:

Νίκος-Εμμανουήλ dijo...

Merhaba ve καλησπέρα, Enric!

De nuevo ha disfrutado leyendo una de esas tus "crónicas parisinas", que nos pasean por barrios que más bien parecen trozos enteros de África arrancados del continente negro y dejados caer sobre el corazón de Europa.

Excelente esta introducción a la música árabe, la cual, como bien sabes, no me resulta desconocida, aunque soy bastante ignorante a la hora de manejar nombres de cantantes y compositores. Hoy, sin embargo, no me has pillado por sorpresa, pues conozco los nombres de esas tres grandes intérpretes que has citado: Umm Kalzum (grandísima), Fairuz (enorme) y Warda (maravillosa). Sí, si... te lo puedes creer. ¡Conozco a Warda! Bueno, no la conozco personalmente -qué más quisiera yo- pero poseo, nada menos que desde 1992, algunos cassettes suyos que me enviaba un buen amigo desde la ciudad argelina de Saïda. Este post me ha traído a la memoria el recuerdo de aquel chaval, de quien un día dejé de tener noticias. Y, mira, tal vez utilice las ventajas de internet para intentar saber qué ha sido de él.

Volviendo al post de hoy, se agradece muy mucho ese "Pequeño Glosario", el cual espero que vayas completando en sucesivas entregas. Hoy he descubierto qué son los karabebs!!! (La harissa, por contra, la conozco y la suelo pedir bastante en un restaurante marroquí cuando voy a Alicante). Por cierto, hablando de comida, se echa de menos alguna de aquellas excelentes recetas mediterráneas a las que nos tenías acostumbrados. A ver si ahora que tienes más tiempo...

Que nada, amigo. Que se me hace tarde. Recibe mi felicitación por este excelente post, por esa preciosa ilustración que lo encabeza. Te lo digo siempre, pero es que aprecio mucho lo que haces y cómo lo haces.

Una forta abraçada i fins aviat!

ENRIC dijo...

Ahlan wa sahlan Nikos, Kalispéra !

Me alegro de que te parezcan interesantes los temas que van saliendo del horno, calentitos, calentitos...
Sí, tengo presente "tu pasado"... y comprendo que algunos de "los grandes" vas a conocerlos y te voy a aportar menos pero creo necesario hacer una pequeña introducción a "la base" de la música árabe clásica y dar a conocer, para los que no estén metidos en estas harinas, esos nombres que yo considero imprescindibles.
De todas maneras, un poco de Warda nunca va mal ¿verdad amigo?...

No esperes a mañana para intentar localizar a ese amigo argelino... (es un consejo de ermitaño urbano, vamos, de un camarada...).

Sí, creo que esto del glosario voy a tomármelo como algo necesario y seguiré añadiendo algunos términos cuando escriba sobre esos lugares que siempre escribo... agg... (que mal literato soy!).


Corre, corre, corre que te van a echar el guante amigo !!!
Correeeeeeeeeeeeee que llegas tardeeeeeeeee !!!!

Hablamos más tarde ¿tamam? ¿mashi? ¿o.K? ¿val?

Un abrazo nen !
Ta lémeeeeee !
Selaaaaam !

Josafá Crisóstomo dijo...

Acho magnifíco que tenhamos tantas divas no mundo. Não conhecia essa que nos apresenta nesse post inspirado. Que encantador o episódio em Paris. Que linda a letra da canção.

Fiquei encantado com a imagem do dia: como é bonita! Fiquei perguntando-me como terá sido feita. É tão diferente de outros trabalhos. Você é muito talentoso. Parece-me que vc se entrega inteiro ao desenho e ele sempre é parte do seu momento. Toda a vivência sua com essa cultura está ali e todo o amor para com a canção e a cantora.
É muito bom poder ler o seu blog e partilhar desse universo tão particular, e que por outro lado pode ser familiar quando se fala de amor e verdade do coração.

forte abraço.

Anónimo dijo...

Merhaba Josafá !

Ah Camarada, muito obrigado por este comentário como um presente.

Mas, falando de pintura vou tentar explicar-te. Hoje o meu processo criativo é focado em algo abstrato. Estou preocupado e buscando novas técnicas, linguagem visual novo para traduzir as sensações como dor, sofrimento, ternura, violência …loucura...
Talvez em breve a estética dos meus disenhos vão mudar muito. Agora eu não me importa nada gostar e não procuro os elogios.

Agora quero "viver" e morrer com o cor (cor ou a ausência de cor). Falar e explicar com a mancha ou com a pintura suja a dedo (um exemplo e a nova ilustração, primeira em Casatomada ¿Você viu?... Por favor, eu quero saber a sua opinião. - e sei é um caminho perigoso...-).

Agora quero sentir a mordida de um vampiro e tuda essa mudança de células transformadas: "A metamorfose" … o novo Enric diz que isto é puro sofrimento e pura alegria de criar. Como o nascimento ...como homicídio... Vamos ver o resultado...Mais... Você sabe, o que não me mata torna-me mais forte ! Sim, sou má raiz...

Estou feliz que você gosta Warda, a grande diva árabe. Eu me apaixonei alguns anos atrás e, você sabe, ainda é um amor indestrutível. mas, vamos compartilhar mais coisas...¿sem?

Abraço sinceramente.
E obrigado pela sua compreensão .

Até breve!

Josafá Crisóstomo dijo...

Querido,
Preciso lhe dizer e nao (faltou o acento na palavra, o teclado americano...) sei como dizer o que sinto. Alguns desenhos seus sobretudo na CASA TOMADA deixam-me assustado. Pura verdade! Ha (o teclado...) muita dor e sofrimento e violencia sim. Eu sou super sensitivo, assim, assusto-me, preocupo-me ate...
Acho lindo, compreendo a VIB. Mas fico assim sem saber o que pensar, o que fazer, diante do que se me apresenta.
Estou falando do último desenho la na casa tomada e poderia estar falando de muitos outros que já vi em ambos canais seus de expressão.
Por outro lado, verifico movimentos bem distintos nesses desenhos todos, esse de agora, aqui, tambem aquele meu sad clow... Ha Delicadeza e serenidade neles, embora sejam sempre intensos. Ha tanta dor e paixão (e violencia, etc) no seu trabalho e ao mesmo tempo algo que pode ser serenidade, descanso do guerreiro. De qualquer modo, uma delícia de acompanhar, sempre.
Preciso saber seu e-mail, porque no bloguer ha um limite de caracteres para comentarios. rsrsrs

te acho o máximo!

ENRIC dijo...

Hi Josafá,

Well, don't worry my friend, time for justice is coming ! (do you know? jeje...).

So, violence, blood, war, tears, love, tenderness, crime, hands with pencil or painting alive and organic. Terrific orgasm without explanation... all is each one, from Crazy's street to madness avenue in my mind: I think is correct target: some agitating the pacific and bourgeois people to change them...

So, dont worry and search now your feared lost. Fear isn't good and, sometimes, fear is God, is all, is nothing, perhaps a line, perhaps a stain in walls of the street by night, when a beautiful vampire swallows his hash's smoke and life lost her sense...

All is "Art" and art is nothing but, why don't make a little bit of fresh art now? ¿why don't do some question without a possible answer? ¿why follow a correct way, the conventional?
No, we don't want this beach full of bitches searching some dirty first world's money !
And, No! We Don't want this art full of mediocrity. We want senses in war, forever with kalashnikov prepared to destroy easy things, because for free things (speaking with all heart) art must be refractary.

I can only say you thanks. Thanks for comprehension and thanks for intentionality. Thanks for understand so well things so difficult to understand (and so difficult to express!). Thanks to your efforts my friend.


See you,
Abaraço !

ENRIC dijo...

Josafá !, I've forgotten... My E-mail is in right side of this page but, you have it now here: enric.bosphor@gmail.com

For all you want !
Você sabe, o que não me mata torna-me mais forte !

See you.

P.S. what's "rsrsrs" (I don't understand...).